Nhà trên cây là khái niệm không còn quá xa lạ đối với kiến trúc Việt Nam. Rất nhiều những mô hình “Tree House” được xây dựng làm nơi nghỉ dưỡng, những Resort, hòa mình vào thiên nhiên một cách khéo léo, hài hòa. Tuy nhiên không phải ai cũng biết những tiêu chí để tạo nên một ngôi nhà lơ lửng trên tầng cây xanh. Dưới đây là một vài gợi ý để xây dựng nhà trên cây độc đáo, bền vững. Cùng NhaGoTot.com tìm hiểu Các tiêu chí chuẩn bị để thiết kế xây dựng Nhà trên cây – Tree House.
Chìa khóa để xây dựng Tree House: Chọn cây – Lên kế hoạch – Sẵn sàng thực hiện
Khâu chọn cây là bước quan trọng nhất để bắt đầu xây dựng nhà trên cây. Hình dáng, cấu trúc của cây sẽ định hình ngôi nhà của bạn, từ những ngôi nhà nhỏ đơn giản chỉ để ngắm nhìn không gian ngập tràn sắc xanh, trong lành cho tới những ngôi nhà được nâng cấp với hệ thống điện nước như hệt ngôi nhà bình thường.
Chính vì vậy trước khi lên kế hoạch và bắt tay thực hiện bản vẽ trong mơ của mình, bạn nên chú ý tới một số điểm sau.
1. Lựa chọn cây, không làm ảnh hưởng tới sự phát triển của cây
Phương pháp thăm dò, lựa chọn cây là điều thiết yếu trong quá trình hiện thực hóa giấc mơ xây nhà trên cây. Bởi trong quá trình xây dựng tree house không hề giống với những gì chúng ta thấy trong quá trình công nghiệp hóa máy móc như xây dựng nhà ở dân sự.
Khi xây dựng nhà trên cây, tức mọi công nghệ, quá trình được thực hiện xung quanh thảm thực vật, tác động trực tiếp lên cây. Đây là nơi quần thể sinh vật sinh sống, ngay cả cây cũng vẫn phát triển bình thường. Vì vậy nên lựa chọn cây cẩn thận, xem xét thảm thực vật xung quanh: sự phát triển, những khó khăn trong quá trình xây dựng và sự thích nghi với môi trường mới của thực vật.
Mặc dù không có luật lệ hay quy tắc nghiêm ngặt nào cho quá trình xây dựng này, nên một số cân nhắc quan trọng phải được ghi nhận và kiểm soát để đảm bảo sự an toàn của quá trình xây dựng nhà trên cây và chống lại sự thay đổi của cây.
Cây được chọn để sử dụng cần được xem xét một cách cẩn thận. Những cây được chọn đóng vai trò làm các cột trụ của ngôi nhà. Vì vậy, điều đầu tiên, bạn nên kiểm tra xem cây có khỏe mạnh không, có mầm bệnh nguy hiểm hay không, có một bộ rễ và gốc tốt, và phù hợp nhất và chắc chắn rằng cây đã đạt đến mức tăng trưởng cao nhất hay chưa.
Những khâu kiểm tra này rất quan trọng, vì cây là nền tảng và là xương sống cho ngôi nhà, giúp ngôi nhà trụ vững trước mưa gió khắc nghiệt của tự nhiên.
Có một vài biến số và khả năng cần được quan sát và ghi nhận trong quá trình xây dựng. Bạn có thể sử dụng một thân cây thân thẳng có đường kính lớn, nhiều cành, hoặc thậm chí là 2 thân cây gần nhau để phục vụ quá trình xây dựng.
Sự lựa chọn này sẽ ảnh hưởng đến định hình ngôi nhà, cấu trúc không gian và sự cân bằng cũng như làm giảm hoặc tăng tải trọng mà cây phải chịu khi thiết kế.
Ví dụ khi cố định hình dạng bằng cách sử dụng hai thân cây khác nhau sẽ cần chọn hai cây tương đương mật độ gỗ để tránh cây bị đổ gãy vì ứng suất lực lên cây vượt quá giới hạn và tránh bị ảnh hưởng bởi các mức độ gió khác nhau.
2. Hạn chế việc khoan cắt lên thân cây
Mỗi một tác động vào thân cây như cắt dỡ, đóng đinh, khoan lỗ hoặc bóc vỏ vây đều để lại những “vết sẹo” trên thân. Nên hạn chế việc khoan cắt trực tiếp vào cây vì đây có thể là nơi để mầm bệnh, vi khuẩn, nấm phát triển.
Nếu phải tác động trực tiếp lên cây, nên khoan những lỗ khoan dày sẽ ít tác hại hơn so với những lỗ khoan nhỏ. Luôn nhớ rằng, khoảng cách tối thiểu giữa các lỗ khoan là 30 cm, tức là tránh khoan các lỗ khoan quá gần nhau, điều này có thể gây ra các hậu quả không tốt.
Tree Hotel / Tham & Videgård Arkitekter. Ảnh: Åke E:son Lindman
Để buộc dây vào cây, bạn nên sử dụng các ốc vít, không được sử dụng đinh nhọn và phải đảm bảo rằng chúng có chiều dài lớn hơn 20cm để có thể kết nối tốt hơn. Các ốc vít có phần bọc nhựa được sử dụng để tránh làm thủng cây là cách tốt nhất để ngăn ngừa thiệt hại ở phần đối diện cây, làm giảm thiểu thương tổn trên thân.
3. Chú ý tới quá trình chữa lành vết thương ở cây
Một điều quan trọng ở cây cối cần được chỉ ra ở đây là quá trình tự chữa lành vết thương, trong đó là kỹ thuật phân lập để tránh sự mục nát, tương tự như quá trình hình thành sẹo khi bị đứt tay ở con người. Tuy nhiên, quá trình này diễn biến ở cây với tốc độ chậm hơn.
ORIGIN Tree House / Atelier LAVIT. Ảnh: Marco Lavit Nicora
Cây cối không thể tự thay thế hoặc chữa lành những tổn thương. Thay vào đó, chúng cố gắng “niêm phong” các mô bị tổn thương bằng các mô ngoài lành mạnh, từ đó có thể ngăn cản quá trình thối rữa phát triển ở trong cây.
Khi bị thương, các màng dày của tế bào gỗ ở đó được cô lập bởi các thành phần hóa học chống thối rữa như phenol và thropentien, những chất có nhiều trong nhựa cây ở lớp vỏ.
Để tăng tốc độ hồi phục của cây cối, những chất hóa học được phân lập và sử dụng như những loại thuốc để bảo vệ và phục hồi tổn thương của cây.
4. Chú ý tới tấm ván lót sàn
Vấn đề quan trọng nhất khi xây dựng nhà trên cây chính là cấu trúc của những tấm lót sàn, tương tự như móng nhà ở nhà ở thông thường.
Treehouse Extreme by Sullalbero SRL (Italy, 2019). Ảnh: Sullalbero SRL
Điều này tạo điều kiện để có thể phát triển những phần còn lại trong quá trình xây dựng. Mỗi cách lựa chọn cây làm cột trụ đều có cách thiết kế mặt sàn khác nhau để tránh sự quá tải cho toàn bộ ngôi nhà.
4.1. Trường hợp nhà dựng trên một cây duy nhất
Trường hợp đầu tiên và cơ bản với ngôi nhà được xây dựng trên một cây duy nhất là cần phải tập trung vào thân cây.
Phần gia cố phải sử dụng một số thanh để cố định như dùng thêm các thanh chéo hoặc các thanh gỗ thẳng nối trực tiếp với mặt đất để tránh quá tải cho toàn bộ ngôi nhà. Cấu trúc cơ bản của ngôi nhà được miêu tả như hình ảnh phía dưới.
Light Cute Treehouse by Sullalbero SRL (Italy, 2019). Ảnh: Sullalbero SRL
4.2. Trường hợp cây có nhiều cành, nhánh
Trường hợp tiếp theo là nếu cây có nhiều cành, nhánh hoặc là thân cây nhỏ chưa đủ lớn, giải pháp được đưa ra là tạo một khung nhà cố định giữa chúng.
Ảnh: Eduardo Souza (ArchDaily)
Đây là phương pháp đơn giản nhất để xây dựng, và không đòi hỏi nhiều kiến thức về cấu trúc hay tay nghề làm việc với đồ gỗ của người thi công. Cách thi công tốt nhất là cẩn thận và chú trọng trong việc xây dựng, sử dụng các tấm gỗ lớn với những mối nối đặc biệt để kết nối chúng một cách chắc chắn hơn.
Nếu các nhánh cây không quá lớn hoặc quá nặng thì cấu trúc này có thể hỗ trợ để giải quyết vấn đề do những cơn gió gây ra với toàn bộ cấu trúc của ngôi nhà.
Cấu trúc sàn hoàn chỉnh phải được gắn chặt chẽ với những thành phần cố định chắc chắn như là những chiếc móc hoặc ốc vít cỡ lớn để tránh các khớp nối không bị phá hủy do các tác động bên ngoài.
Phương pháp này không thích hợp với những ngôi nhà rộng hoặc ở giữa các khúc gỗ dày. Cấu trúc cơ bản của ngôi nhà được miêu tả như hình ảnh phía dưới.
XEM THÊM: NHÀ TRÊN CÂY HORRACE BURGESS
Ảnh: Eduardo Souza (ArchDaily)
4.3. Trường hợp xây dựng nhà trên nhiều cây
Trường hợp người thiết kế đòi hỏi một ngôi nhà có không gian rộng hơn và trên một phạm vi lớn hơn, hoặc trên nhiều cây lớn hơn thì cấu trúc linh hoạt cần được xem xét.
Sự linh hoạt này là một điều cần thiết bởi khi đánh giá rằng ngôi nhà sẽ được gắn trên nhiều cây khác nhau, cần có sự hỗ trợ một cách riêng biệt trong những trường hợp khác nhau.
Ví dụ, với một trận bão to với mưa to và gió lớn, điều này có thể làm biến dạng cấu trúc của ngôi nhà từ đó phá vỡ các mối nối, khiến ngôi nhà bị phá hỏng. Sự linh hoạt này cho phép sử dụng các bộ phận mỏng hơn, rẻ hơn nhưng đồng thời cũng làm tăng tính phức tạp của cấu trúc ngôi nhà, làm tăng độ khó trong quá trình thi công.
Một đầu bộ khung của cấu trúc được gắn chặt vào một thân cây khỏe nhất trong khi đó đầu còn lại của cấu trúc được gắn bằng một hệ thống hỗ trợ trượt, sử dụng các khớp trượt.
Đây là điểm đáng quan trọng mà các kiến trúc sư phải nhớ về lớp liên kết thứ nhất trong tổng thể cấu trúc (như trường hợp này) và lớp đệm thứ 2 với những liên kết của nó. Cấu trúc của ngôi nhà được cố định và được hỗ trợ ở một đầu, trong khi đó đầu còn lại được tự do di chuyển trong một phạm vi nhỏ khi cây cối di chuyển khi có bão từ đó tăng tính an toàn cho những người sống trong ngôi nhà.
Ảnh: Eduardo Souza (ArchDaily)
Một phương pháp thi công khác được nhắc đến với độ phức tạp được tăng lên bằng cách tận dụng sức kéo của các dây cáp, với việc sử dụng các sợi dây cáp thép như hình ảnh của những chiếc cầu cáp treo.
Một dây cáp bằng thép được gắn cố định ở một phần của thanh đỡ, đầu còn lại của thanh được gắn ở nhánh cao hơn. Phương pháp này rẻ và có tính hiệu quả cao, nhưng bạn phải rất cẩn thận để thân cây không chạm vào cáp di động. Dây thép tạo sức căng lớn và độ bền cao điều này tạo cảm giác rằng nhà của bạn đang lơ lửng nên trên cây.
5. Chú ý các vật liệu quá nặng
Sau khi nền được hoàn thành, tường và mái nhà có thể được xây dựng. Tốt nhất, các kiến trúc sư nên tránh các vật liệu quá nặng, vì hầu hết tải lượng tạo áp lực lên mặt sàn và các thân cây.
Ảnh: Eduardo Souza (ArchDaily)
Theo thời gian, một khi xây dựng, cần quan sát thường xuyên các mối liên kết có vững chắc hay không và liệu cấu trúc có duy trì được độ cao hay không, đây là điều thiết yếu để ngăn chặn ngôi nhà bị phá hủy và làm tổn thương ai đó.
Một ngôi nhà trên cây không phải là nơi an toàn nhất để ở trong trường hợp gió mạnh và chắc chắn không phải là một nơi tốt để ẩn nấp trong một cơn bão lớn. Điều quan trọng nên lựa chọn địa hình trước khi xây dựng và có sự cho phép tại địa phương.
Light Cute Treehouse. Ảnh: Sullalbero SRL
Cuối cùng bí quyết quan trọng nhất để xây dựng nhà trên cây là làm theo trực giác của chính bạn và quan sát các khả năng của cây mà bạn xây dựng trên đó. Thực nghiệm và quan sát là những nhân tố rất quan trọng dẫn đến thành công khi thiết kế và xây dựng các cấu trúc xây nhà trên cây. Và tất nhiên có lẽ điều quan trọng nhất là vui vẻ trong quá trình thi công!
Ảnh: Sullalbero SRL
Biên dịch Vu Huong (Nguồn: Archdaily)
